“Dag slager mag ik 2 stukjes zalmfilet
“Dag slager, mag ik twee stukjes zalmfilet?” Het is een vraag die je als slager niet snel gesteld zult krijgen. Om de doodeenvoudige reden dat je voor een stukje vis niet naar de slager gaat.
Vorige week ontstond er op twitter een enigszins verhitte discussie over gespecialiseerde counselors en coaches. Aanleiding was een tweet van een mevrouw die na jarenlange trajecten bij de GGZ het spoor bijster was en dringend behoefte had aan ondersteuning. Haar vertrouwen in de GGZ was volledig weg en haar klachten waren ondanks de jarenlange trajecten niet verdwenen. Ik vroeg haar of gespecialiseerde coaching wellicht iets voor haar was. Zij had zeker wel interesse, maar twee andere mensen hadden hun mening klaar. Gespecialiseerde coaching? Nou nee dat kan toch helemaal niet!!! Mijn redenering was een volmondig ja!!! Dat is wel degelijk mogelijk. Want of het nu gaat om een arts, een (GGZ)psycholoog of een counselor/coach. Alles valt of staat met de kwaliteit die geleverd wordt na een goede studie en gespecialiseerde nascholing.
Mijn specialisaties
Tijdens mijn opleiding werd het mij al snel duidelijk dat ik mij wilde specialiseren in de begeleiding van mensen met stress en burn-out. Tijdens mijn eigen burn-out werd ik niet goed begeleid door mijn toenmalige werkgever en hun harde en zakelijke opstelling, zorgde voor een overlevingsmodus bij mij die mij de kracht gaf om er sterker uit te komen. Een geluk bij een ongeluk. Tevens was ik tot de conclusie gekomen dat ik voor mijzelf wilde beginnen. Iets wat bijzonder goed heeft uitgepakt. Weer wat later ben ik mij, mede door mijn eigen persoonlijke ervaring, ook gaan specialiseren in het begeleiden van mensen met kanker. Naast het volgen van gerichte (meerdaagse) trainingen, het bijwonen van informatiebijeenkomsten en het lezen van vakliteratuur heb ik mij gespecialiseerd en zorg ik altijd dat mijn kennis up to date is.
Als iemand zich bij mij aanmeld, volgt er eerst een uitgebreide intake met aandacht voor de anamnese (voorgeschiedenis) van de cliënt, diens persoonlijke omstandigheden en uiteraard de hulpvraag waarmee de cliënt zich aanmeldt. Soms komt het naar voren dat iemand eerder al begeleid is geweest bij een (GGZ)psycholoog. Uiteraard roept dat vragen bij mij op, want wat is de reden dat iemand niet terug gaat naar deze hulpverlener? De strekking van die reden is vaak helder: na jarenlange begeleiding hebben ze niet het gevoel dat ze iets bereikt hebben of dat hun klachten afgenomen zijn. Sowieso zet ik mijn vraagtekens bij jarenlange begeleiding, met uitzondering uiteraard voor mensen met een psychische aandoening. Dit zijn echter ook niet de mensen die ik begeleid. Als counselor kan en mag ik mij niet bezig houden met de behandeling van mensen met een psychische aandoening. Als counselor stel ik geen diagnose (al vraag ik wel goed uit om te weten wat er aan de hand is) om vervolgens volgens protocol een strikt behandelplan te moeten volgen. Deze mensen stuur ik door naar de daarin gespecialiseerde instellingen. Echter iedereen met een psychosociaal vraagstuk is bij mij welkom. Daar zit ook het grote verschil: als counselor begeleid je een cliënt in plaats van dat je een patiënt behandeld.
Uit eigen ervaring
Een aantal jaar geleden was mijn moeder ongeneeslijk ziek en haar overlijden zou niet heel lang meer op zich laten wachten. Omdat wij best een hechte band hadden en veel contact was ik bang dat ik na haar overlijden mogelijk in een gat zou vallen. Iets wat ik niet graag zag gebeuren, want als zelfstandig ondernemer met een goedlopende praktijk kun je het je niet veroorloven om lang dicht te zijn of minder goed werk te leveren. Ik had behoefte aan begeleiding vooraf en via de huisarts kwam ik bij een GGZ instelling uit waar ik mijn verzoek voor rouwbegeleiding neerlegde. Na een standaard vragenlijst zou een telefonische intake volgen. De dame in kwestie belde mij een uur te vroeg op en ik legde haar uit dat ik samen met mijn moeder – onderwerp van het gesprek – in de auto zat en dat dit gesprek nu niet uitkwam. Ze had er duidelijk geen begrip voor en begon toch aan haar intakevragen. Het was een ongemakkelijke situatie. Uiteindelijk kreeg ik haar zover om een andere afspraak te maken en na dit gesprek zouden ze mijn vraagstelling intern bespreken. Een week later werd ik gebeld met de mededeling dat mijn vraagstelling gezien de omstandigheden normaal was en dat gesprekken niet vergoed zouden worden door de zorgverzekeraar. Evengoed was ik voor een behoorlijk groot bedrag per sessie (45 minuten) welkom. Ik bedankte hen voor de moeite en ging er niet op in.
Tijdens mijn opleiding, jaren daarvoor, was ik in aanraking gekomen met een coach die gespecialiseerd was in rouwverwerking en begeleiding. Zij was indertijd mijn supervisor en ik nam contact met haar op met de vraag of het qua tijdsspanne (wetgeving en ethiek binnen de counseling) mogelijk was om door haar begeleid te worden bij mijn persoonlijke hulpvraag. Dat kon en een week later zat ik voor een beduidend lager bedrag per sessie (1,5 uur) bij haar aan tafel. Een bedrag dat ook nog eens door mijn zorgverzekeraar deels vergoed werd als zijnde ‘alternatieve geneeswijze’. Vier intensieve en kwalitatief goede gesprekken volgden. Dankzij de gespecialiseerde begeleiding kon ik op een mooie manier het contact met mijn moeder gedurende die laatste periode in haar leven intensiveren zonder dat dit mij extra energie kostte. Sterker nog, ik kon uit mijn comfortzone komen en dingen doen die ik eerder voor onmogelijk gehouden had. Na haar overlijden was er uiteraard alle ruimte en tijd voor het verdriet en het gemis maar het belette mij niet om mijn werk op vakkundige wijze voort te zetten.
In de praktijk
Uiteraard zijn er uitstekende (GGZ)psychologen die hun vakgebied verstaan
en goed werk leveren. Helaas ken ik ook de andere kant waarbij verkeerde
diagnoses getrokken zijn, onnodige medicatie is voorgeschreven en er sprake is
van jarenlange behandelingen zonder enige vooruitgang. En uiteraard zijn er ook
slechte coaches die zonder (gedegen) opleiding begeleiding aanbieden omdat ze
denken dat ze het wel kunnen.
In de afgelopen jaren zijn er cliënten bij mij gekomen met een diversiteit aan hulpvragen. Vaak gerelateerd aan mijn specialisatie stress, burn-out of kanker maar soms ook was er een totaal andere hulpvraag. Luisteren, doorvragen, inzicht bieden en oplossingsgericht werken zijn belangrijke handvatten voor een goed resultaat. Echter elke persoon is anders, elke situatie is uniek dus mijn aanpak is toegepast op datgene wat er nodig is om deze persoon te begeleiden met diens vraagstuk.
Dus is een gespecialiseerde counselor/coach een goed idee? Ik zou zeggen: absoluut! Want of je nu kiest voor een (GGZ)psycholoog of een gespecialiseerde counselor of coach. Het gaat uiteindelijk om de kwaliteit die je krijgt. En als je kwalitatief goede vis wil, ga je toch zeker liever naar de visboer?